2016-01-07Nowa Książeczka Zdrowia Dziecka z obowiązkową rozmową o żywieniu małego pacjenta

Od 1 stycznia 2016 r. powrócił obowiązek prowadzenia Książeczki Zdrowia Dziecka. Jednym z jej elementów są pytania o dietę dziecka. Lekarz ma obowiązek przeprowadzenia wywiadu żywieniowego podczas każdej z kilkunastu zaplanowanych wizyt profilaktycznych od narodzin do 18tego roku życia. Jak podkreślają eksperci, wczesne badania przesiewowe i profilaktyka są podstawowym narzędziem ochrony dzieci przed nadwagą i otyłością, z którą poważne problemy ma już młode pokolenie Polaków.

Wprowadzenie jednolitego wzoru książeczki i obowiązku jej wypełniania to konsekwencja ustawy przyjętej w lipcu 2014 roku, obligującej rząd i Ministerstwo Zdrowia do opracowania rozporządzenia, określającego jednolity wzór tego dokumentu. W oczekiwaniu na elektroniczny system dokumentacji medycznej, wprowadzona standaryzacja Książeczki, zdaniem wielu specjalistów jest optymalnym rozwiązaniem dla systemu opieki nad małym pacjentem. Rozwiązanie to pozwoli na zebranie w jednym miejscu dokładnych informacji o stanie zdrowia dziecka oraz dotychczasowej opiece medycznej. Dokumentacja umożliwia również prowadzenie przez opiekunów prawidłowego postępowania w zakresie ochrony zdrowia swojego dziecka oraz dokonywanie jego oceny i modyfikacji.

Szczególnie istotnym aspektem jest wprowadzenie profilaktyki i badań przesiewowych w kierunku nadwagi i otyłości, które niestety stają się plagą w Polsce. Według ekspertów Stowarzyszenia Zdrowe Pokolenia, kluczowe jest wprowadzenie do wzoru Książeczki Zdrowia Dziecka zapisów takich jak: informacja o długości i masie ciała; sposobie żywienia w tym karmieniu piersią; rozszerzaniu diety o konkretne produkty w początkowym okresie życia dziecka. W kolejnym etapie dane te pozwolą na ocenę rozwoju oraz sposobu żywienia i skuteczne wyeliminowanie ewentualnych błędów żywieniowych w dalszym postępowaniu profilaktycznym lub leczniczym ze specjalistą.

- Profilaktyka i badania przesiewowe muszą zaczynać się już na etapie ciąży poprzez promocję karmienia piersią, edukację dotyczącą wprowadzania stałych pokarmów czy regularną kontrolę masy ciała dziecka. Metabolizm organizmu „programowany” jest do 3-ego roku życia, co wpływa na stan zdrowia w całym dorosłym życiu – podkreśla prof. Piotr Socha, Prezes Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Centrum Zdrowia Dziecka, członek Zarządu Stowarzyszenia „Zdrowe Pokolenia”.

Statystyki nie pozostawiają złudzeń. Niezbędne jest podjęcie pilnych działań w zakresie poprawy jakości żywienia dzieci. Już ponad 54 proc. dzieci między 1. a 3. rokiem życia ma nieprawidłową masę ciała, z czego ponad połowa (27 proc.) cierpi na nadwagę lub otyłość o czym świadczą wyniki badania Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie z 2011 roku[1]. Nie jest zatem także zaskoczeniem, że według danych UNICEF[2], w Polsce w ciągu dekady odsetek nastolatków z nadwagą podwoił się. To najgorszy wynik na tle 21. badanych państw Europy i USA.

- Mamy chcą i potrzebują rozmawiać o diecie dziecka.  Zarówno o karmieniu piersią jak i rozszerzaniu jadłospisu, a także ocenie jego rozwoju. Wprowadzenie badania przesiewowego oraz rozmowy o żywieniu do wizyty profilaktycznej nie przekracza zalecanego przez NFZ czasu jej trwania. Dowodem są wyniki badania pilotażowego, przeprowadzonego przez nasze Stowarzyszenie w ubiegłym roku – podkreślają członkowie Stowarzyszenia.

Konsekwencją nadmiernej masy ciała jest zwiększone ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych w dorosłym życiu. Szacunki mówią nawet o 100 mld złotych[3] kosztów bezpośrednich i pośrednich związanych z cukrzycą i chorobami serca w 2030 roku. Wydatki te wzrosną, więc o ponad połowę w porównaniu z 2011 rokiem.

- Nadwaga i otyłość jest najpowszechniej występującymi problemami zdrowotnym populacji wieku rozwojowego i należy podjąć zdecydowane kroki, nie tylko edukacyjne, ale również prawne w celu ograniczenia ciągłego wzrostu tego zjawiska. Zdrowe żywienie zaczyna się w rodzinnym domu, ale wysiłek rodziców nie przyniesie efektów, jeżeli w proces nie włączą się placówki oświatowe. Wprowadzone niedawno normy żywieniowe mają pomóc w skuteczniejszej realizacji i egzekwowaniu prawidłowej diety. Jeszcze do niedawna w wielu placówkach posiłki były niedostateczne pod względem energetycznym, zbyt tłuste i zawierały za mało wapnia, żelaza czy witaminy C. Nie wolno zapominać, że skutkiem nieprawidłowego odżywiania mogą być oprócz nadwagi i otyłości – próchnica, choroby układu krążenia, a nawet nowotwory – mówi Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak.

Nowy wzór Książeczki Zdrowia Dziecka do pobrania ze stron Ministerstwa Zdrowia.

 ---------------------------------------------------------------------------------------------------

[1] Badanie „Kompleksowa  ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 13-16 miesięcy w Polsce” przeprowadzone  w latach 2010-2011 przez Instytut Matki i Dziecka.

[2] Raport „Warunki i jakość życia dzieci w krajach rozwiniętych. Analiza porównawcza.” Zgodnie z danymi Funduszu ONZ na rzecz Dzieci UNICEF, 2013. Badanie obejmowało dzieci w wieku 11, 13 i 15 lat.

[3] Raport KPMG “Analiza zmian społeczno-demograficznych oraz wpływ złego odżywiania, niedostatecznej aktywności fizycznej, nałogów I innych czynników ryzyka na rozpowszechnienie oraz koszty cukrzycy I chorób sercowo-naczyniowych w Polsce. Stan obecny I prognoza do 20130 roku”, 2012